Doarjja rihkkosgierdái
Dás lea diehtu dutnje gii leat šaddan gierdat rihkkosa, makkár doarjaga ja veahki sáhtát oažžut.
Dallego almmuhat rihkkosa lea Poliissas geatnegasvuohta dieđihit dutnje doarjjarivttiidat birra.
Diehtu sáhttá leat:
- Sierra máŧolašvuođat buhtadusa oažžut ovdamearkka dihte rihkusvahátbuhtadusa mii mearriduvvo Rihkusgierdieiseválddis (Brottsoffermyndigheten),
- makkár iežá eiseválddit, organisašuvnnat ja iežát mat sáhttet leat doarjjan ja veahkkin,
- got du almmuhus dás duohko gieđahallo Poliissas ja muđui riektehálddahusas,
- sierralágán diehtu got duostut rihkkosiid.
Dat lea Sosiálabálvalus iežat suohkanis mas lea ovddasvástádus ahte don gii leat gierdan rihkkosa ja du lahkosaččat oažžubehtet doarjaga ja veahki. Sáhttá leat ruđalaččat, praktiikalaččat ja psykologalaš doarjja. Muhtin suohkaniin leat sierra doarjjaguovddážat nuorra rihkusgirdiide. Leat máŋggat iešealli (iešheanalis) searvvit geat dorjot ja veahkehit sii geat leat gierdan rihkkosiid ovdamearkka dihte rihkusgierdi- ja nissonšura.
Dulka
Sáhtát oažžut dulkaveahki poliisaalmmuhemiin ja rihkusguorahallama oktavuođas.
Doarjjaolmmoš
Áššeeaiggádin, don gii leat gierdan rihkkosa, dus lea eanaš dilálašvuođain riekti váldit soapmása doarjjaolmmožin poliisajearahallamii ja gearrega oktavuođas. Ieš don mearridat gii galgá leat du doarjjaolmmoš. Sáhttá leat rádná, sosiálabálvalusa virgeolmmái dahje soamis rihkusgierdi- dahje nissonšura. Doarjjaolbmos ii leat buhtadus go oassálastá.
Vihtandoarjja
Sáhtát maid oažžut vihtandoarjaga. Vihtandoarjja bargun leat gávdnot lahkosis duopmostuolu vuordinlanjas ja leat veahkkin almmolaš dieđuid juohkimis ja leat doarjjan vihtaniidda ja áššeeaiggádiidda ovdal ja maŋŋil gearrega. Jos siđat eanet dieđuid vihtandoarjaga birra sáhtát goaktadit digge- dahje hoavvarievtti doppe gos gearret galgá leat.